حد نوسان قیمت و توقف موقت سهام
حد نوسان قیمت سهام، حداکثر یا حداقل تغییر قیمت مجاز سهام در یک روز است به شکلی که انجام معامله در خارج از دامنه و حد معاملات روزانه تعیین شده در هر روز غیرممکن باشد. به حدنوسان قیمت سهام، حدنوسانات هم گفته میشود. همانگونه که بیان گردید، حدنوسان قیمت سهام از افزایش ویا کاهش قیمت سهام در خارج از دامنه تعیین شده در یک روز جلوگیری به عمل میآورد. به شکل منطقی، حد نوسان روزانه قیمت سهام دارای دو ویژگی است که باعث کنترل نوسان قیمت سهام میشود. این دو ویژگی عبارتند از: 1- ایجاد محدودیت (مانع) قانونی در تغییر قیمت سهام 2- ایجاد یک فرصت زمانی برای ارزیابی مجدد و منطقی سهام تاثیر این ویژگیها در مواقعی که بازار دچار آشفتگی شده، کاملا مشهود است. در شرایط آشفتگی بازار معمولا سرمایه گذاران، تحت تاثیر جو روانی بازار قرار میگیرند و تصمیمات عجولانه و غیرعقلایی اتخاذ مینمایند. اتخاذ این تصمیمات عجولانه در میان سرمایه گذاران انفرادی بیشتر و احتمال زیان این سرمایه گذاران در شرایط آشفتگی بازار، بسیار بالا است.
به عقیده برخی محققان، یکی از آثاری که برای حدنوسان قیمت متصور است تسری نوسانات است. در زمینه تسری نوسانات پس از اعمال حدنوسان قیمت سهام، فاما دست به انجام تحقیق زد. نتایج تحقیق او نشان میدهد که اگر مداخله ای در فرآیند رسیدن به قیمت واقعی (کشف قیمت) ایجاد شود آنگاه میزان نوسانات افزایش مییابد.
بنابراین حد قیمت، اگرچه در یک روز نوسان قیمت را محدود مینماید اما سبب گسترش نوسانات در طول زمان و تسری نوسانات به روزهای آتی میگردد. همچنین استدلال می شود که چون حد قیمت در یک روز از نوسان سهام برای رسیدن به قیمت واقعی جلوگیری میکند بنابراین باعث ایجاد یک روند صعودی یا نزولی برای نزدیک شدن به قیمت واقعی میگردد و این امر میتواند در بلند مدت به افزایش نوسان قیمت سهام منجر شود.بسیاری از محققان، رفتار آشفته را در افزایش نوساناتی که به بحران 1987 منجر شده، موثر میدانند و به همین دلیل در بازارهای مالی استفاده از حدنوسان قیمت سهام را توصیه مینمایند. این محققان ادعا میکنند که حد نوسان قیمت سهام از سقوط بیش از اندازه قیمت هادر بحران سال 1987 جلوگیری کرده، سبب آرام شدن معامله گران آشفته شده و در کاهش بحران موثر بوده است. الزم به ذکر است که علاوه بر بورس های آمریکا در استرالیا، کانادا، آلمان، هنگ کنگ، انگلستان نیز توقف نماد معاملاتی و کشورهای اتریش، بلژیک، فرانسه، یونان، ایتالیا، هلند، اسپانیا، سوئیس، و ترکیه در اروپا و چین، ژاپن، کره، مالزی، تایوان، و تایلند در آسیا محدودیت نوسان قیمت را برگزیده اند. هر کدام از این بورس ها، توجیه منطقی خاص خود را برای استفاده از ابزارهای کنترلی اعلام میکنند. به عنوان مثال، بورس اوراق بهادار توکیو، دلیل اصلی اعمال حدنوسان قیمت خود را چنین بیان میکند: حدنوسان قیمت از نوسان ناگهانی قیمت سهام به صورت روزانه جلوگیری و یک وقفه زمانی ایجاد مینماید.